Population, Sample, and Observations

  1. หน้าแรก
  2. Population, Sample, and Observations
Population
ประชากร กลุ่มตัวอย่างและค่าสังเกตคืออะไร (Population, Sample, and Observations)
ประชากร (Population) หมายถึง คุณลักษณะทั้งหมดของสิ่งต่างๆ ที่สนใจ เช่น คน สิ่งของ สัตว์ ต้นไม้ คุณลักษณะหรือเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่สนใจศึกษา

การศึกษาลักษณะใดลักษณะหนึ่งของประชากรจะต้องมีการวัดค่าลักษณะที่จะศึกษานั้น ค่าที่วัดได้จากสิ่งที่สนใจศึกษาเรียกว่า ค่าสังเกต (Observation)

กลุ่มตัวอย่าง (Sample) หมายถึง ตัวแทนของกลุ่มของสิ่งของ คน สัตว์ ที่เป็นบางส่วนของประชากรที่สนใจและนำมาศึกษา เนื่องจากในบางกรณีอาจไม่สามารถนำทุกหน่วยของประชากรมาศึกษาได้หมด ถ้าประชากรมีจำนวนมาก และผู้วิจัยมีงบประมาณและเวลาที่จำกัด

Random sample

🎲 Random Sample (การสุ่มตัวอย่างแบบสุ่มง่าย)

🔹แนวคิด:

ทุกหน่วยในประชากรมีโอกาสถูกเลือกเท่ากันและการเลือกของแต่ละหน่วยไม่ขึ้นกับกัน

🔹 วิธีการ:

  • ใช้การจับฉลาก
  • ใช้โปรแกรมหรือเครื่องมือสุ่ม เช่น Excel, หรือแอปพลิเคชันสุ่มตัวเลข

🔹 ตัวอย่าง:

สมมติว่าโรงเรียนมีนักเรียน 1,000 คน และคุณต้องการสุ่ม 50 คน → ใช้วิธีจับฉลากรายชื่อหรือสุ่มจาก Excel เพื่อเลือก 50 คนโดยไม่มีเงื่อนไขพิเศษ

Stratified

🧩 Stratified Sample (การสุ่มแบบแบ่งชั้น/กลุ่ม)

🔹แนวคิด:

แบ่งประชากรออกเป็นกลุ่มย่อย (Strata) ตามลักษณะเฉพาะ เช่น เพศ, อายุ, ระดับชั้น แล้วสุ่มตัวอย่างจากแต่ละกลุ่มให้สัดส่วนใกล้เคียงกับประชากรจริง

🔹 เหมาะสำหรับ:

กรณีที่ต้องการความหลากหลายและเป็นตัวแทนของทุกกลุ่ม

🔹 ตัวอย่าง:

มีนักเรียนในโรงเรียน 1,000 คน:

  • ม.ต้น 600 คน
  • ม.ปลาย 400 คน

คุณอยากสุ่ม 100 คน:

  • สุ่มจาก ม.ต้น 60 คน (เพราะ 600/1000 = 60%)
  • สุ่มจาก ม.ปลาย 40 คน
Systematic

🔁 Systematic Sample (การสุ่มแบบเป็นระบบ)

🔹แนวคิด:

เลือกจากประชากรในลำดับที่แน่นอน เช่น ทุก ๆ คนที่ n

🔹 วิธีการ:

  • จัดลำดับทุกหน่วยในประชากร (อาจเรียงตามลำดับชื่อ, รหัส ฯลฯ)
  • เลือกจุดเริ่มต้นแบบสุ่ม
  • เลือกทุก ๆ ลำดับที่ n เช่น ทุก ๆ คนที่ 5

🔹 ตัวอย่าง:

มีรายชื่อนักศึกษา 1,000 คน ต้องการเลือก 100 คน → เลือกทุก ๆ คนที่ 10

เริ่มต้นจากคนที่ 4 → ได้คนที่ 4, 14, 24, 34, ...

Cluster

🏘️ Cluster Sample (การสุ่มแบบกลุ่ม)

🔹แนวคิด:

แบ่งประชากรเป็นกลุ่ม (Cluster) โดยที่แต่ละกลุ่มมีลักษณะคล้าย ๆ กัน จากนั้นสุ่มเลือก "บางกลุ่ม" มา ทั้งหมด

🔹 เหมาะสำหรับ:

กรณีที่ประชากรกระจายเป็นกลุ่มตามพื้นที่หรือหน่วยงาน เช่น โรงเรียน, จังหวัด, เขต

🔹 ตัวอย่าง:

สมมุติว่ามี 10 โรงเรียนในจังหวัด A → เลือกมา 3 โรงเรียนแบบสุ่ม แล้วสำรวจนักเรียน "ทุกคน" ใน 3 โรงเรียนที่เลือกมา